Blog

Nieuwe titel

Ik zie de pijn in haar ogen. De pijn die het haar doet om haar moeder zo te zien en te weten dat er niets is wat ze kan doen om het beter voor haar moeder te maken. Terwijl ze àlles geeft wat ze kan. Haar moeder woont sinds enige tijd in dit kleinschalig woonproject voor mensen met dementie: ontworteld uit haar vertrouwde woonplaats in het zuiden van het land om hier alle zorg te krijgen die ze nodig heeft, bij deze dochter in de buurt. Moeder heeft veel pijn en voelt geregeld de leegheid van haar bestaan. “wat doe ik hier nog? Moet ik niet terug naar huis? De kinderen komen wel, maar die hebben ook een eigen leven en hier heb ik helemaal niemand”. Dit raakt haar dochter diep, ik zie het gebeuren. Als mantelzorger heb je het heel zwaar op deze momenten. Met al je liefde en je hele hebben en houden heb je je er in gestort. Om te zorgen dat je moeder goed verzorgd wordt op een fijne plek, die je met zorg uitgezocht hebt. Maar het dementie proces van je moeder is van haar en daar kun jij niets in veranderen: dit pad moet ze zelf bewandelen en dragen en jij staat er soms hulpeloos bij. Zoals op dit moment met deze dochter…. Hoe kun je als liefdevolle mantelzorger blíjven zorgen, regelen, overleggen, dragen, zonder jezelf te verliezen? Want dit is de allergrootste valkuil: je stort je er in met alle liefde, maar je kunt niet voorzien hoelang dit nog duurt. En je geeft en geeft en geeft tot je jezelf leeggegeven hebt. En wat blijft er dan van jou over? Wanneer komt het besef dat je óók voor jezelf moet zorgen om dit vol te blijven houden? Naast mensen met dementie zie ik veel mantelzorgers in mijn praktijk die òp zijn, leeggegeven. Bij 8% van de mantelzorgers komt depressie voor en dat zie ik gebeuren. Bij mij op de bank mogen ze even, los van hun moeder, liggen, ontspannen, opladen om deze zware taak te kunnen blijven dragen. Voordat het te laat is. Je bent van harte welkom!

Onzekerheid. Onzekerheid over je werk en over wat je te brengen hebt. Het is mij niet vreemd. Al 14 jaar behandel ik mensen met dementie, die last hebben van stress, opgepotte nare emoties en onrust. Honderden behandelingen heb ik al gegeven en ik wéét wat het kan brengen en ook heel vaak brengt. Toch denk ik wel eens, als ik op een afdeling binnen kom en contact leg met degene waarvoor ik kom: “wat doe ik nou eigenlijk?” Ik zit met diegene een uur in rust, met mijn handen op het lichaam en maak daar contact met dat wat nog heel is, de ziel als je wilt. Hij of zij kan in deze diepe ontspanning loslaten en opruimen. Mijn collega Geralda Kooi zegt altijd; “Jij vindt heel normaal wat je met deze mensen doet en kunt, maar dat is het niet!”. Ik geloof haar dan maar en soms geloof ik haar echt! Zoals van de week toen ik deze foto kreeg van de dochter van een mevrouw die ik al jaren behandel. Een beeld zegt meer dan 1000 woorden en de diepe ontspanning, het even naar binnen keren en het loslaten; je ziet het allemaal. En dan weet ik weer: dat is wat ik doe en kan. Rust brengen en even weer in contact zijn met je innerlijk Zijn, diep van binnen en vandaar uit loslaten en een beetje helen… Ik heb een prachtig vak!! (Deze foto is geplaatst met toestemming van de familie. Dank daarvoor!)

Met bewondering en respect keek ik vorige week naar de uitzending van Five Days Inside met Geraldine Kemper. Deze uitzending ging over een, mij bekende, afdeling met mensen met jong Dementie. Het was mooi om te zien hoe respectvol er met de bewoners wordt omgegaan. Hoe helder er gecommuniceerd wordt. Deze mensen weten ècht waar het om gaat: je bewoners voor vol aanzien of zoals ik het altijd zeg: contact maken met dat wat nog héél is. Ik snapte ook de reactie van Geraldine: zij was bij tijd en wijle heftig geshockeerd over wat dementie met mensen doet. Hoe ze veranderen en hoe ego en patronen verdwijnen en gedrag verandert. Haar uitroep “er blijft niks meer over” begreep ik van haar uit, maar ik ben het daar niet mee eens. Er blijft nog veel over bij mensen met dementie. Natuurlijk; de persoon die je kent verandert en delen veranderen, maar de kern blijft. Dat wat iemand hem/haar maakt blijft diep van binnen heel en daar kun je contact mee maken. Dat bleek uit het mooiste stukje van de uitzending: Geraldine zit met een bewoonster en haar man op het balkon. Deze mevrouw is erg verzonken in zichzelf, bijna opgesloten. Ondanks dat communicatie vrijwel onmogelijk lijkt, verschijnen er tranen op haar wangen bij de vraag van Geraldine over thuis. “Zou ze me toch verstaan hebben?”, vraagt ze. Haar man wist het niet zeker, maar ik wel: mensen met dementie horen alles en af en toe komt er ook iets binnen. Iets wat raakt, diep van binnen. Dat is waar ik in mijn behandeling Cranio altijd naar opzoek ga: dat wat nog heel is en dat wat nog geraakt kan worden. Zodat je van daaruit kunt thuis komen.

Je begint in een bubbel en je eindigt in een bubbel… Dit drong tot me door toen ik met een dochter sprak over haar lieve moeder die dementie had. Hoe de ruimte om haar heen steeds minder betekenis had. Haar moeder had een grote kamer in het verpleeghuis, eigenlijk te groot. Haar dochter kreeg ‘m niet gevuld en ook niet gezellig. Ik adviseerde haar om de dierbare spullen van haar moeder dichter om haar heen te zetten rondom de veilige plek die moeder ervaarde. Dit was haar bed. Stoel dichter bij, kastje in zicht en ik dacht ineens hoe ik dat als kind ook deed: een kleine, knusse plek op je kamer. In een hoek of op je bed, daar waar je je veilig voelde. Voor deze lieve moeder was haar bed haar veiligheid en de kamer of zelfs de mooie natuur buiten kwam niet meer binnen. En zo bedacht ik me dat baby’s bij hun geboorte niet verder kijken dan zo’n 30 centimeter om zich en dat mensen met dementie in hun laatste fase deze afstand ook weer hebben. Je begint in een bubbel en eindigt in een bubbel, om zo weer diep in jezelf te komen en om dan daar los te kunnen laten. Het leven en je lichaam te kunnen verlaten. Dat deed deze lieve mevrouw in aanwezigheid van haar dochter: terug in haar bubbel en uiteindelijk er uit.

Hij is 66 jaar en woont op de afdeling Jong Dementerenden in een verpleeghuis. Hij zou eigenlijk naar zijn pensioen toe moeten werken maar de ziekte van Parkinson en Dementie steken hier een stokje voor. In zijn praten hoor ik ook af en toe zijn “werken naar zijn pensioen toe” langskomen, maar het is anders gelopen voor hem. Ik ga naast hem zitten op zijn bank en we kijken samen naar buiten. Hoewel…hij kijkt niet ver, hij is op zoek. Op zoek naar de context; de context van zijn woonomgeving, van zijn lichaam en van zijn leven. Hij is het kwijt en daar wordt hij onzeker en angstig van. Geluiden kan hij niet plaatsen en bij te veel geluiden raakt hij in de stress. Hij weet niet meer hoe zijn lichaam werkt; ik zie het aan de manier hoe hij naar zijn handen kijkt en probeert hier nog iets mee te doen. Waar ben ik en waar houd ik op? Ik zie hem zoeken met zijn ogen en uiteindelijk landt hij in mijn ogen. Daar zie ik het: de grote vraag waar hij is, waar zijn leven is en wat hij te doen heeft. Bij mijn aanraking raakt hij langzaam in een diepe ontspanning. Hij zakt onderuit en legt zijn hoofd op mijn schouder. Even is hij veilig. Even heeft hij weer een context. Hopelijk kan hij na mijn behandeling weer even verder, weer éven wetend waar hij is. Naast mijn behandeling Cranio geef ik ook workshops voor verzorgenden en mantelzorgers. Wat gebeurt er bij dementie? Hoe werkt het stress systeem van iemand met dementie en hoe kun je ècht contact maken? Interesse? Neem contact met mij op en we kunnen kijken wat voor jouw afdeling of jouw familie passend is.

Waarom kan het me zo veel schelen als ik iemand hoor praten over “die demente”? Ik maak me er razend kwaad over en ik kan het ook nooit laten om te corrigeren: Iemand IS niet dement, iemand HEEFT dementie! Iemand is ook geen kanker, of Parkinson of fibromyalgie. Je bent niet je ziekte, je leeft er mee en lijdt er onder. Alsof iemand met Dementie niet meer óók zichzelf nog is. Ergens diep binnenin maar toch, zichzelf. En ineens voel ik het: het gaat over respect. Een Demente klinkt onrespectvol, iemand die je gewoon opzij kan schuiven en in een hoekje kan zetten. Geen volwaardig medemens meer. En ach, je hebt er verder ook niks meer aan. Een mens met Dementie verliest veel: zijn hoofd, zijn geheugen, zijn handelen, maar nóóit zijn intuïtie, zijn hart en zijn Weten. En dit verdient respect! Je kunt altijd contact maken met deze intuïtie, het hart en het Weten. En dit levert zoveel moois op! Ik ervaar het iedere keer weer wanneer ik iemand met dementie in de ogen kijk en met mijn handen contact maak met het lichaam: dáár is het . Dus: graag respect voor mensen met dementie. Ze doorlopen vaak een moeilijk en zwaar proces, maar zijn en blijven ook heel wijs. Een stuk wijzer dan diegene die deze mensen “die demente” noemen.

Soms is alleen Cranio niet genoeg… Iemand met dementie kan zoveel veiligheid nodig hebben, dat het ene uurtje dat ik er ben, niet genoeg is om die veiligheid ook echt te voelen en dit te laten voortduren. In de afgelopen jaren heb ik veel mensen in deze onveiligheid gezien: het niet meer weten door de dementie, het omhoog komen van oude emoties bij nare herinneringen van vroeger en een levenlang stress. Dit laatste is een belangrijke oorzaak: als je je leven lang alert hebt moeten zijn op gevaar, dan ben je nooit echt veilig geweest. Een onveilige jeugd, het meemaken van een wereldoorlog, opgroeien in armoede of met angstige ouders. Er zijn vele oorzaken voor zoveel stress. In hun dementie blijft dit stress systeem aanstaan, alleen; hun hoofd en hun redenering werkt niet meer goed. Ze kunnen geen oplossingen meer bedenken, niet meer bedenken dat het weer voorbij gaat of het herkennen vanuit eerdere situaties en weten dat het oké is. Dat alles is weg en dan blijft de fluitketel maar fluiten! Het allerbelangrijkste is een veilige omgeving: overzichtelijk en met veilige mensen. Weinig prikkels, maar niet te weinig, een eigen veilige plek, regelmaat, zachtheid en veel bevestiging. Eigenlijk een extern veilig stress systeem. Voor familie en verzorging is dat niet altijd helder. Daarom geef ik ook graag advies hierin, naast mijn behandeling, in de vorm van workshops. Tips en tricks waardoor iemand zich veiliger kan voelen en daardoor meer rust heeft. Hierdoor ook minder haar of zijn medebewoners triggert en ook daar rust brengt. Nieuwsgierig? Ik kom graag in jouw team hierover vertellen! Of heb je vragen over jouw dierbare? Neem gerust contact met me op.

“Ze woont hier nu een jaar en ze huilt dat hele jaar al!”. De verzorgende brengt me naar haar kamer en de moed zakt een beetje in mijn schoenen; een jaar lang huilen…! Ik loop naar binnen en zie haar staan bij de badkamer met haar broek op haar knieën en blinde paniek in haar ogen. Ze zoekt en ze jammert. Nee, dit is geen huilen, maar jammeren. Haar ogen zoeken naar vastigheid, naar veiligheid, een anker, maar ze vindt het niet. Het is altijd een beetje de kip of het ei: raakt iemand heel erg in de stress omdat er geen veiligheid is of levert het zoeken naar veiligheid zoveel stress op? Eigenlijk maakt het niet uit: het stress systeem van deze lieve mevrouw staat ver in het rood. Het is vechten, vluchten èn freezen in één. Aan mij de schone taak om te kijken of ik dit stress systeem weer enigszins op de rit kan krijgen. Het menselijk lichaam heeft een enorm zelf herstellend vermogen, het verwonderd me steeds weer. En ook het zenuwstelsel, het stress systeem, heeft deze mogelijkheid om zichzelf te reguleren. Maar soms vliegt het uit de bocht, zoals bij deze mevrouw. Wat ik dan doe? Veiligheid, veiligheid, veiligheid…Ik ga naast haar zitten en leg een hand op haar rug en een op haar buik en het enige wat ik haar laat voelen is: “het is oké, je bent niet alleen, ik zie je en ik voel hoe het met je is. Je bent veilig”. Het lukt maar héél even, deze eerste keer; soms zakt ze een paar tellen in een beetje ontspanning en jammert even niet. Ik hoop met heel mijn hart dat haar lichaam weer weet hoe het moet: zelfregulatie. Dan kan er weer wat rust komen en kan ze hopelijk af en toe wat genieten en ook háár koffertje van het leven opruimen.