De diagnose
Lezers van mijn blog krijgen na enkele blogs wellicht het idee dat ik alleen mensen help in hun laatste fase van dementie. Niets is minder waar en daarom deze keer het verhaal van Marga.
Marga is een alleenwonende vrouw van begin 70. Ja, ze woont nog thuis en ook alleen. Een jaar geleden heeft ze de diagnose Alzheimer gekregen. Voor haar geen echte verrassing; meerdere familieleden lijden aan deze ziekte en zelf heeft ze heel lang in de zorg met mensen met dementie gewerkt: ze herkende van alles en weet wat haar te wachten staat.
Maar nu wat anders: hoe moet dat voor haar zijn? Je vergeet steeds dingen, weet niet waar je spullen hebt gelaten, weet niet welke dag het is en bent continu bang dat je afspraken vergeet. Inderdaad; wat een enorme stress moet dat geven!
En dat geeft het ook, daarom komt ze bij mij. Ze staat altijd aan, zegt ze. Heeft meerdere klokken in haar huis staan, zodat ze maar niet vergeet hoe laat het is en dat ze maar niet te laat op afspraken komt. Ze controleert zichzelf de héle dag. Dat, in combinatie met het vooruitzicht op de toekomst, die zij zo goed kent, levert dit een overprikkeld lijf en een doorgedraaid hoofd op.
Bij mij in de praktijk kan ze even een uur liggen, even iets ontspannen. Iets, want loslaten gaat niet in deze controle-draaimolen. Een uur even ontspannen, zodat haar lichaam weer voelt dat die stand er ook nog is en gelegenheid krijgt om te herstellen, doorbloeding te verbeteren, spieren te ontspannen. Heel even ruimte voor haar en haar lichaam.
En als we dit meerdere behandelingen doen, dan blijft de rust en de ontspanning wat langer hangen en kan ze hopelijk de dagen iets beter aan. Dit gun ik haar.
Ik weet dat ik Alzheimer niet kan stoppen of genezen, maar ik kan wel Marga ondersteunen in haar proces. Wat ontspanning bieden aan haar lichaam, een luisterend oor voor haar emoties en 2 handen om haar weer wat te laten voelen naast al het denken.
Ik kom al enkele jaren bij hem: hij heeft Parkinson èn dementie. Ik ken hem als een snel overprikkelde man die niet meer kan vluchten voor alle herrie en mensen om hem heen en hierdoor af te toe wat overkookt. Dit doet hij in stilte; hij verstijft letterlijk, maar in zijn lichaam kookt hij over. Mijn behandeling doet hem altijd diep ontspannen: zijn lichaam laat spanning los en hij kan alle stress over al die prikkels loslaten. Maar ineens is het anders: de laatste keer dat ik bij hem was, was hij wel gestrest. Ik voelde al die spanning in zijn lijf. Maar…hij was niet overprikkeld en kookte ook niet over. Heel stilletjes en langzaam was hij de volgende fase van dementie ingegaan: hij trok zich terug binnenin zichzelf en sloot zich af voor al die prikkels. Ik moest goed zoeken in zijn ogen om hem te vinden en ook in zijn lichaam voelde ik hem slechts heel ver weg. Mijn “behandeldoel” veranderde zo: van diepe ontspanning en afvoer van overprikkeldheid, werd het diepe ontspanning en hem weer vinden. Hem laten voelen dat hij nog niet weg is, maar dat ik hem zie en voel. Heel langzaam werd hij wat alerter, keek me aan en was weer wat aanwezig. Zijn vrouw die er bij zat, zag het ook: daar is hij weer even. Hoe verdrietig ook: deze naar binnen gekeerde fase is weer een stap achteruit. Het zich terugtrekken van deze wereld en op weg naar een volgende wereld. Voor mij als Craniosacraal therapeute was het mooi om te voelen, dat ik ook hierin een rol heb en iets kan doen. Hem laten voelen dat hij nog gezien wordt: dat hij er nog is. En voor zijn vrouw fijn om weer in zijn ogen te kunnen kijken en hun liefde daar te voelen.
Waarom zorgen Mantelzorgers nooit goed voor zichzelf? Waarom denken ze dat zij pas aan de beurt zijn als de ander helemaal verzorgd is, ook als dat nooit is? In mijn praktijk waar ik veel mensen met dementie behandel, spreek ik vaak mantelzorgers. “Zorg je ook wel goed voor jezelf? En anders kom jij ook eens hier op de bank liggen? “, maar ze komen nooit. Ze hebben er geen ruimte voor; niet in hun agenda, niet in hun hoofd en zeker niet in hun lijf. Hoewel de cijfers er niet om liegen: mantelzorgers hebben veel kans op burn out, depressie en allerlei ziektes. Allemaal gekoppeld aan enorme stress! Als je langdurig voor iemand zorgt staat je stress systeem altijd aan: je bent continu alert en gericht op de ander. Wat wordt er van mij gevraagd? Waar moet ik handelen? En als je dan een keer een uurtje voor jezelf hebt, heb je geen idee wat je zou kunnen of willen doen. Dit doet het stress systeem met je: als je altijd áán staat werken je oplossingsgerichtheid en je relativeringsvermogen niet goed meer. Mantelzorgen is één van de zwaarste taken die ik ken. En het liefst gun ik ze een uurtje bij mij op de bank om hun stress systeem wat te reguleren: door diepe ontspanning van het lichaam kan de AAN knop heel even uit en kan het lichaam zich wat herstellen. Hoe kan ik de mantelzorger ondersteunen in hun zware taak? Heb jij een idee? Ik hoor het graag.
