Stervensbegeleiding
Dit weekend is het Allerzielen. Zoals dat ieder jaar bij mij is, herdenk ik alle dierbare mensen die ik in mijn leven mis: mijn vader, mijn schoonmoeder en natuurlijk sinds dit jaar mijn lieve peettante.
Daarnaast denk ik ook aan de mensen die ik afgelopen jaren “professioneel” verloren ben en daarvan zijn er wel wat, vooral in mijn dierbare groep mensen met dementie die ik in de afgelopen 11 jaar mocht helpen.
En, zo heb ik wel vaker gedacht, is mijn behandeling van deze mensen in hun laatste fase van hun dementie èn van hun leven, ook stervensbegeleiding.
Ik ben getuige van hun leven en hun laatste stukje. Van hun emoties die nog gevoeld en gezien moeten worden en die ze daarna los mogen laten.
En hoe meer ze opruimen en loslaten hoe dichter ze bij het moment komen dat ze over kunnen gaan. Ik heb echt geregeld bij iemand gedacht: “die heeft veel oude troep opgeruimd; het voelt al veel lichter in dit lichaam. Ik denk dat ik hier klaar ben”. Zomaar een redelijk onbewuste gedachte, maar meestal gebeurde het dat zo iemand een paar weken later overleed.
Stervensbegeleiding dus. Maar is niet alles wat ik doe met mensen op mijn behandelbank dit? Opruimen van oude, opgepotte emoties. Ontspannen van je lichaam, zodat je dit ook kan en minder stress en pijn (in alle vormen) hebt? Hoe eerder je dit doet in je leven, hoe meer profijt je er van hebt!
Bij mensen met dementie gebeurt dit in hun ziekteproces en met mijn hulp gaat dat beter: in een ontspannen lichaam is het makkelijker loslaten.
Dus mijn gedachten dit weekend zijn ook bij al deze mensen: ieder van hen mocht ik helpen en ieder van hen was voor mij weer een leermeester in loslaten. Dank daarvoor!
Ik kom al enkele jaren bij hem: hij heeft Parkinson èn dementie. Ik ken hem als een snel overprikkelde man die niet meer kan vluchten voor alle herrie en mensen om hem heen en hierdoor af te toe wat overkookt. Dit doet hij in stilte; hij verstijft letterlijk, maar in zijn lichaam kookt hij over. Mijn behandeling doet hem altijd diep ontspannen: zijn lichaam laat spanning los en hij kan alle stress over al die prikkels loslaten. Maar ineens is het anders: de laatste keer dat ik bij hem was, was hij wel gestrest. Ik voelde al die spanning in zijn lijf. Maar…hij was niet overprikkeld en kookte ook niet over. Heel stilletjes en langzaam was hij de volgende fase van dementie ingegaan: hij trok zich terug binnenin zichzelf en sloot zich af voor al die prikkels. Ik moest goed zoeken in zijn ogen om hem te vinden en ook in zijn lichaam voelde ik hem slechts heel ver weg. Mijn “behandeldoel” veranderde zo: van diepe ontspanning en afvoer van overprikkeldheid, werd het diepe ontspanning en hem weer vinden. Hem laten voelen dat hij nog niet weg is, maar dat ik hem zie en voel. Heel langzaam werd hij wat alerter, keek me aan en was weer wat aanwezig. Zijn vrouw die er bij zat, zag het ook: daar is hij weer even. Hoe verdrietig ook: deze naar binnen gekeerde fase is weer een stap achteruit. Het zich terugtrekken van deze wereld en op weg naar een volgende wereld. Voor mij als Craniosacraal therapeute was het mooi om te voelen, dat ik ook hierin een rol heb en iets kan doen. Hem laten voelen dat hij nog gezien wordt: dat hij er nog is. En voor zijn vrouw fijn om weer in zijn ogen te kunnen kijken en hun liefde daar te voelen.
Waarom zorgen Mantelzorgers nooit goed voor zichzelf? Waarom denken ze dat zij pas aan de beurt zijn als de ander helemaal verzorgd is, ook als dat nooit is? In mijn praktijk waar ik veel mensen met dementie behandel, spreek ik vaak mantelzorgers. “Zorg je ook wel goed voor jezelf? En anders kom jij ook eens hier op de bank liggen? “, maar ze komen nooit. Ze hebben er geen ruimte voor; niet in hun agenda, niet in hun hoofd en zeker niet in hun lijf. Hoewel de cijfers er niet om liegen: mantelzorgers hebben veel kans op burn out, depressie en allerlei ziektes. Allemaal gekoppeld aan enorme stress! Als je langdurig voor iemand zorgt staat je stress systeem altijd aan: je bent continu alert en gericht op de ander. Wat wordt er van mij gevraagd? Waar moet ik handelen? En als je dan een keer een uurtje voor jezelf hebt, heb je geen idee wat je zou kunnen of willen doen. Dit doet het stress systeem met je: als je altijd áán staat werken je oplossingsgerichtheid en je relativeringsvermogen niet goed meer. Mantelzorgen is één van de zwaarste taken die ik ken. En het liefst gun ik ze een uurtje bij mij op de bank om hun stress systeem wat te reguleren: door diepe ontspanning van het lichaam kan de AAN knop heel even uit en kan het lichaam zich wat herstellen. Hoe kan ik de mantelzorger ondersteunen in hun zware taak? Heb jij een idee? Ik hoor het graag.
